Er was eens…
Ik hou van sprookjes. Verhalen die beginnen met ‘er was eens..’, hebben direct mijn aandacht. Er valt een spanning van me af en ik voel gelijk een kinderlijke verlangen naar avontuur. In sprookjes is namelijk alles mogelijk. Ook de meest onzinnige dingen waar in het gewone leven geen sprake van kan zijn. Er zijn geen grenzen aan de waarheid of de realiteit.
Een sprookje maakt gelijk contact met een gevoel van vrijheid en ongeremdheid. Een sprookje is beeldend, heeft een kinderlijke, bijna naïeve insteek. En toch hebben de meeste sprookjes een boodschap. Een moraal die diep vanuit het onderbewuste naar het bewustzijn wordt gebracht. Elk sprookje is de echo van een onbewust verlangen dat via beeldende woorden in de wereld wordt gebracht.
Hebben we ons niet allemaal weleens als Hans en Grietje gevoeld? We staan er alleen voor in dat grote enge bos, verdwaald en gelokt met het verleidelijke snoephuisje van de boze heks. En toch weten we ons te bevrijden uit de klauwen van de angst en de verlatenheid en vinden uiteindelijk weer het geluk en we leefden nog lang en gelukkig.
Een sprookje staat symbool voor de dynamiek van het echte leven. Om het geluk te vinden moeten we blijkbaar door kolkende rivieren, langs peilloze afgronden, in gevecht met vuurspuwende draken, via smalle paden en monsterlijke figuren die ons de verkeerde weg op sturen. En toch is dat het allemaal waard, omdat we aan het einde van de tunnel onze schat vinden. Die schat bestaat dan meestal uit een kist met goudstukken of uit een lang en gelukkig leven met je geliefde.
In veel sprookjes is die ‘schat’ vaak wel het doel, maar ondergeschikt aan het verhaal. De zoektocht beslaat vrijwel het gehele boek, terwijl de beloning zich beperkt tot de laatste pagina. Het is natuurlijk veel spannender om al die avonturen mee te maken, je adrenaline te laten stromen en middenin het leven te staan Het geeft een ‘leefgevoel’. De beloning is in feite maar een saaie bedoening. Daar zit je dan op de bank met je geliefde of met een pot met goud. Natuurlijk best wel even leuk, maar al snel komt toch weer de behoefte om op reis te gaan of om het ruime sop te kiezen.
We zijn altijd op zoek, op weg naar een onbestemd verlangen. We weten niet hoe dat verlangen zich openbaart. Het openbaart zich meestal tijdens de reis. Op een onverwacht moment. Want ook dat mooie huis, die geweldige relatie of het spaargeld op de bank, geven wel een gevoel van voldoening, maar het lijkt of het net niet beantwoord aan een nog diepere laag van verlangen. Een schat die ons zomaar overvalt en waar we soms een glimp van kunnen opvangen….
Ben Hoogenboom/ Centrum voor zingeving